2005 Jean Haritschelharren bizitza

Haritschelharren  biografia

Jean Haritschelhar Duhalde Baigorrin jaio zen, 1923ko maiatzaren 13an. Lehen ikasketak bertako eskola publikoan egin zituen. Ondoren, Baionan, Mont de Marsanen eta Tolosan ikasi zuen. Letretan doktore da Ecole Normale Superiore de Saint-Cloud eta Sorbonne-Parisen, tesiok aurkeztu zituelarik: “Le poéte souletin Pierre Topet Etxahun” ea “L’oeuvre poétique de Pierre Topoet-Etxahun”. Arlo profesionalean, irakasle izana da, 1952tik 1959ra Agen-eko lizeoan eta 1962tik 1986ra Bordeleko Unibertsitatean, bertan espainiera eta euskara klaseak ematen zituela. 1969an, Euskal Hizkuntza eta Literaturako katedradun izendatu zuten.

1962an, Baionako Euskal Museoko buru izendatu zuten. Urte horretan ere, Euskaltzaindiak euskaltzain oso hautatu zuen. 1963ko uztailaren 28an, Baigorrin, irakurri zuen sarrera-hitzaldia, “Haritschelhar euskaltzain jaunaren mintzadia (Oxobia)” eta Rene Lafon-ek erantzun zion. 1966. urtetik 1988ra bitartean euskaltzainburuorde izan zen eta 1989an izendatu zuten euskaltzainburu, Luis Villasanteren lekuan. 1971tik 1980ra bitartean Baigorri bere herriaren alkate izan zen. 1988an, Euskal Herriko Unibertsitateak “Doctor Honoris Causa” izendatu zuen.

Besteak beste, Ikas, Euskaltzaleen Biltzarra, Societé de Linguistique de Paris eta Euskal Kultur Erakundearen partaide da. Frantziako Hezkuntza Ministeritzako Conseil des Universites delako erakundearen batzordekide ere bada. Pizkundea, Iparraldeko Kultur Federazioa-ren buru.

Artikulu ugari idatzi izan du bizitzan zehar hainbat aldizkaritan: Gure Herria, B. Du M.B, Revista de Etnografía, Euskera, Bulkletin hispanique, Herria (honen zuzendariorde ere izana da) eta Estudios de Deusto, besteak beste. Pilota aldizkariaren sortzaile eta zuzendari ere izan da, bai eta Pilotarien Biltzarraren zuzendari ere (Pilota Federakuntzako kidea ere izan zen, 1968tik 1996 arte). Bulletin du Musée Basque deritzan aldizkaria zuzendu zuen, bertan euskara, euskal kultura, historia eta arkeologia mailako oinarrizko argitarapenak ezagutarazi zituela.

Bestetik, Udako Euskal Unibertsitatearen sortzailetarik bat dugu Haritschelhar. Bertan, gainera, lau urtez izan zen irakasle.

El escritor y lingüista navarro Jean Haritschelhar nacido en Baigorri un 13 de mayo de 1923. Estudió en la Universidad de Toulouse y en la de la Sorbona, obteniendo el doctorado con una tesis que analizaba la obra del poeta suletino Pierre Topet Etxaun. En el periodo comprendido entre 1962/1968, impartió clases de lengua en la universidad de Burdeos, siendo nombrado en 1969 catedrático de Lengua y Literatura Vasca  de dicha universidad. 

Nombrado Director del Museo Vasco de Baiona en 1962, este mismo año fue elegido académico de numero de Euskaltzaindia. Posteriormente accedió a la presidencia de Euskaltzaindia,  ocupando este cargo durante 22 años. Autor de innumerables publicaciones, es un referente para todos aquellos que quieran conocer el mundo de la cultura  y del euskara en estos últimos años